KADINLARA KARŞI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ
KADINLARA KARŞI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ
BAŞLANGIÇ
Bu Sözleşmeye Taraf Devletler,
Birleşmiş Milletler Şartı'nın temel insan haklarına, insanlık onuru ve insanın değeri ile erkeklerin
ve kadınların haklar bakımından eşitliğine olan inancını yeniden teyit ettiğini kaydederek,
İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nin ayrımcılığın kabul edilemezliği prensibini teyit ettiğini ve
bütün insanların onurları ve hakları bakımından eşit ve özgür doğduklarını ve herkesin cinsiyete
dayanan ayrım da dahil, bu Bildiri'de yer alan hiçbir ayrımcılığa tabi tutulmaksızın haklara ve
özgürlüklere sahip olduklarını ilan etmiş olmasını kaydederek,
İnsan Haklarına dair Uluslararası Sözleşmelere Taraf olan Devletlerin, erkeklere ve kadınlara
ekonomik, sosyal, kültürel, kişisel ve siyasal haklardan yararlanmaları konusunda eşit haklar
sağlama yükümlülüğü altında bulunduğunu kaydederek,
Birleşmiş Milletler ve onun uzman kuruluşlarının gözetiminde meydana getirilen uluslararası
Sözleşmelerin erkekler ve kadınlar arasında hak eşitliği sağlamaya çalıştığını dikkate alarak,
Birleşmiş Milletler ve onun uzman kuruluşları tarafından kabul edilen kararların, bildirilerin ve
tavsiye kararlarının erkekler ve kadınlar arasında hak eşitliği sağlamaya çalıştığını kaydederek,
Ancak bu gibi çeşitli belgelere rağmen, kadınlara karşı ayrımcılığın yaygın bir şekilde devam
etmesinden kaygı duyarak,
Kadınlara karşı ayrımcılığın hak eşitliği ve insanlık onuruna saygı prensiplerini ihlal etmesinin,
kadınların erkeklerle eşit bir biçimde ülkenin siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel yaşamına
katılmalarına bir engel oluşturduğunu, toplumun ve ailenin refah düzeyinin artmasına mani
olduğunu ve ülkelerinin ve insanlığın hizmetinde bulunan kadınların yeteneklerini tam olarak
geliştirmelerini daha da güçleştirdiğini akılda tutarak,
Yoksulluk içinde bulunan kadınların yiyecek, sağlık, eğitim, öğretim ve iş imkanları ile diğer
ihtiyaçlarını karşılamada yeterli imkanı bulamamalarından kaygı duyarak,
Hakkaniyet ve adalet esaslarına dayanan yeni uluslararası ekonomik düzenin, erkekler ile
kadınlar arasında eşitliğin sağlanmasına doğru önemli ölçüde katkıda bulunacağına inanarak,
Apartheid'in, her türlü ırkçılığın, ırkçı ayrımcılığının, koloniciliğin, yeni koloniciliğin,
saldırganlığın, yabancı işgalinin, bir Devlet üzerinde egemenlik kurmanın ve iç işlerine
karışmanın ortadan kaldırılmasının, erkeklerin ve kadınların haklardan tam olarak yararlanmaları
için esas olduğunu vurgulayarak,
Uluslararası barış ve güvenliğin güçlendirilmesinin, uluslararası gerilimin giderilmesinin, sosyal
ve ekonomik sistemleri ne olursa olsun bütün Devletler arasında karşılıklı işbirliği yapılmasının,
genel ve tam bir silahsızlanmaya gidilmesinin, özellikle sıkı ve etkili bir uluslararası kontrol
altında nükleer silahsızlanmanın, ülkeler arasında adalet, eşitlik ve karşılıklı menfaat
prensiplerinin kabul edilmesinin ve yabancı ve koloni hakimiyeti ve yabancı işgali altındaki
halkların self-determinasyon ve bağımsızlık haklarını tanımakla beraber ulusal egemenliğe ve
ülke bütünlüğüne saygı göstermenin, toplumsal ilerlemeyi ve gelişmeyi sağlayıp bunun sonucu
olarak erkekler ile kadınlar arasında tam bir eşitliğe ulaşılmasına katkıda bulunacağını teyit
ederek,
Bir ülkenin bütünüyle gelişmesi, yeryüzündeki refahın artması ve özgürlüğün gerçekleşmesi için,
her alanda kadınların erkeklerle aynı şartlar altında eşit bir biçimde katılmaları gerektiğinin
farkında olarak,
Ailenin ve toplumun gelişmesine kadının büyük katkısının henüz tam olarak kabul edilmemiş
olduğunu, anneliğin toplumsal bakımdan önemi ile her iki eşin aile içindeki ve çocuğun
yetiştirilmesindeki rolünü akılda tutarak, ve kadının doğurganlıktaki rolünün ayrımcılık için bir
temel sayılamayacağının ve fakat çocuğun yetiştirilmesinde kadın ve erkek ile toplumun bir
bütün olarak sorumluluğu paylaşmalarını gerektirdiğinin farkında olarak,
Erkekler ile kadınlar arasında tam bir eşitliğin gerçekleşmesi için erkekler ile birlikte kadınların
da toplum ve aile içindeki geleneksel rollerinin değişmesine ihtiyaç bulunduğundan,
Kadınlara karşı Ayrımcılığın Tasfiye edilmesi hakkındaki Bildiri'de yer verilen prensiplerin
uygulanmasına ve bu amaçla her türlü ayrımcılığın ve görünümlerinin tasfiye edilmesi için
gerekli her türlü tedbiri almaya karar vererek,
Aşağıdaki konularda anlaşmışlardır:
I. BÖLÜM
1. Madde
Kadınlara karşı ayrımcılığın tanımı
Bu Sözleşmenin amacı bakımından "kadınlara karşı ayrımcılık" terimi siyasal, ekonomik, sosyal,
kültürel, kişisel veya diğer alanlardaki kadın ve erkek eşitliğine dayanan insan haklarının ve
temel özgürlüklerin, medeni durumları ne olursa olsun kadınlara tanınmasını, kadınların bu
haklardan yararlanmalarını veya kullanmalarını engelleme veya hükümsüz kılma amacını taşıyan
veya bu sonucu doğuran cinsiyete dayalı her hangi bir ayrım, dışlama veya kısıtlama anlamına
gelir.
2. Madde
Hukuki alanda tedbirler alma yükümlülüğü
Taraf Devletler kadınlara karşı ayrımcılığın her biçimini yasaklayıp, her türlü vasıtayla ve hiç
vakit kaybetmeden kadınlara karşı ayrımcılığı tasfiye etme politikası izlemeyi kabul ederler, ve
bu amaçla aşağıdaki konularda taahhütte bulunurlar:
a) Erkeklerin ve kadınların eşitliği prensibini henüz ulusal anayasalarına veya diğer ilgili
mevzuatlarına içselleştirmemişler ise, bu prensibi içselleştirmeyi ve yasalar ve diğer uygun
vasıtalarla bu prensibin pratik olarak uygulanmasını sağlamak;
b) Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığı yasaklayan ve gerektiği taktirde yaptırımlar getiren
gerekli mevzuatı çıkarmak ve diğer tedbirleri almak;
c) Kadınların haklarını erkeklerle eşit bir biçimde koruyacak hukuki mekanizmalar kurmak ve
yetkili ulusal yargı yerleri ile diğer kamu kurumları vasıtasıyla her hangi bir ayrımcılık karşısında
kadınların etkili bir biçimde korunmasını sağlamak;
d) Kadınlara karşı ayrımcılık niteliğindeki bir eylem veya uygulamadan kaçınmak ve kamu
kurum ve kuruluşlarınbu yükümlülüğe uygun davranmalarını sağlamak;
e) Her hangi bir kişi, kurum veya kuruluş tarafından kadınlara karşı ayrımcılık yapılmasını
önlemek için gerekli her türlü tedbiri almak;
f) Kadınlara karşı ayrımcılık oluşturan mevcut yasaları, hukuki düzenlemeleri, gelenekleri ve
uygulamaları değiştirmek veya kaldırmak için gerekli her türlü tedbiri almak;
g) Kadınlara karşı ayrımcılık oluşturan bütün ulusal ceza hükümleri kaldırmak;
3. Madde
Siyasal, ekonomik ve kültürel alanlarda tedbir alma yükümlülüğü
Taraf Devletler kadınların tam olarak gelişmelerini ve ilerlemelerini sağlamak üzere, erkeklerle
eşitlik temeline dayanan insan haklarını ve temel özgürlüklerini güvence altına almak ve
kullanmalarını sağlamak amacıyla, mevzuat çıkarmak da dahil her alanda ve özellikle siyasal,
sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda gerekli her türlü tedbiri alır.
4. Madde
Geçici olarak alınan özel tedbirler
1. Erkekler ile kadınlar arasındaki eşitliği fiilen gerçekleştirmeyi hızlandırmak için Taraf
Devletlerin aldıkları geçici tedbirler, bu Sözleşmede tanımlanan bir ayrımcılık şeklinde
görülemez; ancak bunlar hiç bir şekilde eşitlikçi olmayan veya farklı türden standartların
sürdürülmesi sonucunu doğuramaz; fırsat ve muamele eşitliğini sağlama amacı gerçekleştiğinde
bu tedbirlerin uygulanmasına son verilir.
2. Anneliği korumak amacıyla bu Sözleşmedeki tedbirler de dahil Taraf Devletler tarafından
alınan bütün özel tedbirler ayrımcılık şeklinde görülemez.
5. Madde
Önyargıların ve geleneklerin tasfiye edilmesi
Taraf Devletler aşağıdaki konularda gerekli tedbirleri alırlar:
a) Her iki cinsten birinin aşağı veya üstün olduğu veya erkekler ile kadınların basma kalıp rollere
sahip oldukları düşüncesine dayanan bütün önyargılar ve gelenekler ile her türlü uygulamayı
tasfiye etmek amacıyla erkeklerin ve kadınların sosyal ve kültürel davranış tarzlarını değiştirmek;
b) Ailede verilen eğitimin, toplumsal bir işlev olarak anneliğin gerektiği şekilde anlaşılmasını ve
çocuğun büyütülmesinde ve yetiştirilmesinde erkeklerin ve kadınların ortak sorumluluğunun
kabul edilmesini, yani çocuğun menfaatlerinin her durumda öncelik taşıdığını de içermesini
sağlamak.
6. Madde
Kadın satışının yasaklanması
Taraf Devletler her hangi bir biçimde kadın satışını ve kadınların fahişeleştirilerek istismar
edilmelerini son erdirmek için mevzuat çıkarmak da dahil, gerekli her türlü tedbiri alır.
II. BÖLÜM
7. Madde
Oy verme, seçilme ve katılma hakkı
Taraf Devletler ülkenin siyasal ve kamusal yaşamında kadınlara karşı ayrımcılığı tasfiye etmek
için gerekli her türlü tedbiri alır ve, özellikle kadınların erkeklerle eşit şekilde aşağıdaki haklarını
güvence altına alır:
a) Bütün seçimlerde ve referandumlarda oy kullanmak ve kamusal olarak seçim yapılan bütün
organlara seçilebilmek hakkı;
b) Hükümet politikalarının formüle edilmesine ve bunların uygulanmasına katılma hakkı ile
kamu görevlerine atanma ve idarenin her düzeyinde kamusal görevleri yerine getirme hakkı;
c) Hükümet dışı kuruluşlar ile ülkenin kamusal ve siyasal yaşamıyla ilgili kuruluşlara katılma
hakkı.
8. Madde
Hükümeti temsil hakkı
Taraf Devletler kadınların erkeklerle aynı şekilde ve hiç bir ayrımcılığa tabi tutulmaksızın
Hükümetlerini uluslararası düzeyde temsil etmeleri ve uluslararası örgütlerin çalışmalarına
katılmaları için gerekli her türlü tedbiri alır.
9. Madde
Vatandaşlık hakkı
1. Taraf Devletler vatandaşlığın kazanılması, değiştirilmesi, sürdürülmesi konusunda kadınlara
erkeklerle eşit haklar tanır. Taraf Devletler özellikle, bir yabancı ile evlenmenin veya evlilik
sırasında kocanın vatandaşlık değiştirmesinin, otomatik olarak kadının da vatandaşlık
değiştirmesine, Vatansız kalmasına veya zorla kocanın vatandaşlığına geçmesine neden
olmamasını sağlar.
2. Taraf Devletler çocukların vatandaşlığı konusunda kadınlara erkeklerle eşit haklar sağlar.
III . BÖLÜM
10. Madde
Eğitim hakkı
Taraf Devletler eğitim alanında kadınların erkeklerle aynı haklara sahip olmalarını sağlamak için
kadınlara karşı ayrımcılığı tasfiye etmek üzere gerekli her türlü tedbiri ve kadınlarla özellikle
erkeklerin eşitliğine dayanan aşağıdaki tedbirleri alır:
a) Meslek ve sanat rehberliği verilmesinde, kentsel alanlarda olduğu gibi kırsal alanlarda da
eğitim kuruluşlarına girme ve bu kuruluşlardan diploma almada eşit şartların sağlanması; bu
eşitlik okul öncesi eğitim ile genel, teknik, mesleki ve yüksek teknik eğitimde, ve her çeşit
mesleki öğretimde sağlanır;
b) Aynı öğretim programına katılmaları, aynı sınavlara girmeleri, nitelik bakımından aynı
düzeydeki eğitimcilerden eğitim almaları, aynı nitelikteki bina ve eğitim araçlarına sahip olmaları
sağlanır;
c) Erkeklerin ve kadınların kalıplaşmış rolleriyle ilgili kavramların eğitimin her düzeyinden ve
biçiminden tasfiye edilmesi için karma eğitim ve bu amaca ulaşılmasına yardımcı olacak diğer
eğitim türleri teşvik edilir, ve özellikle okul kitapları ve ders programların gözden geçirilir ve bu
öğretim metoduna göre uyarlanır;
d) Burs ve diğer eğitim yardımlarından yararlanmada aynı imkanlar sağlanır;
e) Erkekler ile kadınlar arasında varolan eğitim açığını mümkün olan en kısa sürede kapatmayı
amaçlayan yetişkinler için programlar ile okuma yazma programları da dahil, sürekli eğitim
programlarına katılmaları konusunda aynı imkanlar sağlanır;
f) Kız öğrencilerin okuldan ayrılma oranlarının düşürülmesi ve okuldan erken ayrılan kızlar ve
kadınlar için eğitim programları düzenlenir;
g) Spora ve beden eğitimine faal olarak katılmalarını sağlamak için aynı imkanlar tanınır;
h) Aile planlaması hakkında bilgi ve tavsiyeler dahil, aile sağlığını ve iyiliğini sağlayamaya
yardımcı olacak özel bazı eşitsel bilgiler verilir.
11. Madde
Çalışma hakkı
1. Taraf Devletler istihdam alanında erkekler ile kadınların eşitliğini sağlayacak şekilde kadınlara
karşı ayrımcılığı tasfiye etmek için kadınlara aynı hakları ve özellikle aşağıdaki hakları tanır:
a) Her insanın vazgeçilmez bir hakkı olan çalışma hakkı;
b) Istihdam konularında seçim yapılırken aynı ölçülerin uygulanması da dahil, aynı istihdam
imkanlarından yararlanma hakkı;
c) Mesleğini ve işini serbestçe seçme hakkı, meslekte ilerleme hakkı, iş güvenliğine sahip olma
ve hizmet karşılığı imkanlardan ve menfaatlerden yararlanma hakkı ile, çıraklık eğitimi, ileri
düzeyde mesleki eğitim ve bilgi yenileme eğitimi gibi mesleki eğitim ve yenileme eğitimi alma
hakkı;
d) Tazminatlar da dahil eşit ücret alma, ve eşit değerde yapılan işe karşı eşit muamele görme ile
birlikte işin niteliğinin değerlendirilmesinde eşit muamele görme hakkı;
e) Özellikle emeklilik, işsizlik, hastalık, malullük, yaşlılık ve diğer iş göremezlik gibi hallerde
sosyal güvenlik hakkı ile birlikte ücretli izin hakkı;
f) Sağlığın korunması ve doğurganlık yeteneğinin korunması da dahil, çalışma şartlarında
güvenlik hakkı;
2. Taraf Devletler, evlilik veya annelik sebepleriyle kadına karşı ayrımcılık yapılmasını
engellenmek ve çalışma hakkını etkili bir biçimde korumak için aşağıdaki tedbirleri alırlar:
a) Hamilelik veya annelik izni sebebiyle işe son verilmesini ve medeni duruma dayanılarak işten
çıkarma şeklinde ayrımcılık yapılmasını cezaya tabi tutarak yasaklar;
b) Işi, işte kıdemi veya sosyal hakları kaybetmeden ücretli olarak veya buna benzer menfaatler
sağlanarak annelik izni verilmesine dair düzenleme yapar;
c) Anne ve babanın aile içi yükümlülüklerini, çalışma yaşamındaki sorumluluklarıyla ve
toplumsal yaşama katılmalarıyla uyumlaştırabilmeleri için, özellikle çocuk bakım kurumlarının
kurulmasını ve geliştirilmesini istemek suretiyle, gerekli destekleyici sosyal hizmetlerin
sağlanmasını teşvik eder;
d) Hamilelik sırasında kendilerine zarar verebilecek işlerde çalışan kadınların özel olarak
korunmasını sağlar;
3. Bu madde kapsamına giren koruyucu yasal önlemler, bilimsel ve teknolojik bilgilerin ışığında
periyodik olarak gözden geçirilir ve gerekli görüldüğü takdirde düzeltilir, kaldırılır veya
genişletilir.
12. Madde
Sağlık hakkı
1. Taraf Devletler sağlık alanında erkekler ile kadınların eşit şekilde, aile planlaması hizmetleri
de dahil sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlamak üzere kadınlara Karar ayrımcılığı
tasfiye etmek için gerekli her türlü tedbiri alır.
2. Taraf Devletler bu maddenin birinci fıkrasındaki hükümlere bakmaksızın, hamilelik dönemi,
doğum dönemi ve doğum sonrası dönem ile ilgili olarak kadınlara, gerektiği takdirde ücretsiz
olarak, gerekli hizmetleri sağlar; bunun yanında hamilelik ve emzirme döneminde yeterli hizmet
verir.
13. Madde
Ekonomik ve sosyal yaşamın diğer alanlarındaki haklar
Taraf Devletler ekonomik ve sosyal yaşamın diğer alanlarında erkekler ile kadınların eşit şekilde
aynı haklardan yararlanmasını sağlamak üzere kadınlara karşı ayrımcılığı tasfiye etmek için
gerekli her türlü tedbiri alır ve özellikle aşağıdaki hakları tanır:
a) Aile tazminatlarından yararlanma hakkı;
b) Banka kredisi alma, ipotek ettirme ve diğer mali imkanlardan yararlanma hakkı;
c) Eşlendirici faaliyetler ile her türlü sportif ve kültürel faaliyetlere katılma hakkı;
14. Madde
Kırsal alandaki kadınların hakları
1. Taraf Devletler kırsal alanda yaşayan ve kayıt dışı sektörlerde çalışarak ailelerinin ekonomik
yaşamlarına önemli katkıda bulunan kadınların karşılaştıkları özel sorunları dikkate alır ve bu
Sözleşmenin hükümlerinin kırsal alanda yaşayan kadınlara uygulanmasını sağlamak için gerekli
her türlü tedbiri alır.
2. Taraf Devletler erkekler ile kadınlar arasında eşitliği sağlamak üzere, kırsal alanda meydana
gelen gelişmelere katılmaları ve bu gelişmelerden yararlanmaları için kırsal alanda yaşayan
kadınlara karşı ayrımcılığı tasfiye etmek için gerekli her türlü tedbiri alır, ve bu kadınlara
özellikle aşağıdaki hakları tanır;
a) Her düzeydeki plânlamanın yapılmasına ve uygulanmasına katılma hakkı;
b) Aile planlamasında bilgilendirme, danışmanlık ve hizmet verme de dahil, yeterli sağlık
hizmetinden yararlanma hakkı;
c) Sosyal güvenlik programlarından doğrudan yararlanma hakkı;
d) Okuma-yazma ile ilgili öğretim de dahil, teknik yeterliliklerini artırmak için halka açık olan ve
geliştirmeye yönelik hizmetler ile birlikte her türlü resmi veya gayri resmi eğitim ve öğretimden
yararlanma hakkı;
e) Adam çalıştırma veya çalışma suretiyle ekonomik imkanlardan eşit bir biçimde
yararlanmalarını sağlamak için ferdi gruplar ve topluluklar örgütleme hakkı;
f) Her türlü toplumsal faaliyetlere katılma hakkı;
g) Tarımsal kredi ve borç alma, pazarlama imkanlarına ulaşma, toprak ve tarım reformunda
gerekli teknolojiden yararlanma ve eşit muamele görme ile iskan programlarından yararlanma
hakkı;
h) Özellikle konut, sağlık, aydınlanma, içme suyu, ulaşım ve iletişim hizmetleriyle ilgili yeterli
yaşam standartlarından yararlanma hakkı.
IV. BÖLÜM
15. Madde
Hukuk önünde eşitlik hakkı
1. Taraf Devletler kadınların erkeklerle hukuk önünde eşitliğini kabul eder.
2. Taraf Devletler hukuki meselelerde kadınların erkeklerle aynı hukuki ehliyete sahip olmalarını
ve bu ehliyeti kullanmaları için aynı imkanlara sahip olmalarını kabul eder. Taraf Devletler
özellikle, Sözleşme yapma ve malların idaresi konusunda kadınlara eşit haklar tanır ve, mahkeme
ve yargı yerleri önündeki davaların her aşamasında eşit muamele görmelerini sağlar.
3. Taraf Devletler, kadının hukuki ehliyetini kısıtlamaya yönelik hukuki sonuç doğuran bütün
Sözleşmelerin ve her türlü özel belgenin hükümsüz sayılacağını kabul eder.
4. Taraf Devletler, kişilerin seyahat hakkı ve, yerleşme ve konutu seçme özgürlüğü ile ilgili
yasalarda erkeklere ve kadınlara eşit haklar tanımayı kabul eder.
16. Madde
Evlenme ve aile ilişkileri alanındaki haklar
1. Taraf Devletler evlilik ve aile ilişkileri ile ilgili bütün konularda kadınlara karşı ayrımcılığı
tasfiye etmek için gerekli her türlü tedbiri alır ve özellikle erkeklerle kadınların eşitliğini öngören
aşağıdaki hakları tanır:
a) Evlenmede aynı hakka sahip olma;
b) Serbestçe eş seçmede ve serbest ve kendi rızasıyla evlenmede aynı hakka sahip olma;
c) Evlilik döneminde ve boşanma sırasında aynı haklara ve yükümlülüklere sahip olma;
d) Medeni durumları ne olursa olsun, anne ve baba olarak çocuklarla ilgili konularda aynı haklara
ve yükümlülüklere sahip olma; her hal ve karda çocukların menfaatlerine üstünlük tanınır;
e) Çocukların sayısına ve dünyaya getirilme zamanına serbestçe ve makulce karar verme
konusunda aynı hakka sahip olma ve bu hakları kullanabilmeleri için gerekli bilgiye, eğitime ve
araçlara sahip olma;
f) Velayet, vasilik, kayyımlık ve evlat edinme, veya bu kavramların bulunduğu ulusal
mevzuattaki benzer kurumlar bakımından aynı haklara ve yükümlülüklere sahip olma; her hal ve
karda çocukların menfaatlerine üstünlük tanınır;
g) Soyadı, meslek ve iş seçme hakları da dahil, karı ve koca olarak aynı kişisel haklara sahip
olma;
h) Eşlerin mallarına sahip olma, kazanma, işletme, idare etme, kullanma ve mallarını bir
bedel karşılığında veya bedelsiz olarak elden çıkarma konusunda aynı haklara sahip olma.
2. çocuğun nişanlandırılması ve evlendirilmesi hiç bir hukuki sonuç doğurmaz; asgari evlenme
yaşını tespit etmek ve evliliklerin resmi sicile kaydının zorunlu hale getirilmesi için yasama
tedbirleri de dahil gerekli tüm işlemler yapılır.
V. BÖLÜM
17. Madde
Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Tasfiye edilmesi Komitesi
1. Bu Sözleşmenin uygulanmasında meydana gelen gelişmeleri incelemek amacıyla (bundan
sonra Komite diye geçecek olan) bir Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Tasfiye edilmesi Komitesi
kurulur; Komite Sözleşmenin yürürlüğe girmesi sırasında on sekiz, ve Sözleşmenin otuz beş
Taraf Devlet tarafından onaylanması veya katılmasından sonra yirmi üç tane yüksek ahlaki
niteliklere ve Sözleşmenin kapsadığı alanda ehliyete sahip uzmanlardan meydana gelir. Uzmanlar
Taraf Devletlerin vatandaşları arasından ve bu Devletler tarafından seçilirler ve uzmanlar kendi
şahsi sıfatlarıyla görev yaparlar; uzmanların seçiminde coğrafi dağılım dengesine ve farklı
uygarlık biçimleri ile birlikte başlıca hukuk sistemlerinin temsil edilmesine özen gösterilir.
2. Komite üyeleri Taraf Devletlerce aday gösterilen kişilerin yer aldığı bir listeden gizli oyla
seçilir. Her Taraf Devlet kendi vatandaşları arasından sadece bir kişiyi aday gösterebilir.
3. Ilk seçimler bu Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içinde yapılır. Birleşmiş
Milletler Genel Sekreteri her seçim tarihinden en az üç ay önce Taraf Devletlere birer mektup
göndererek, gösterecekleri adayın ismini iki ay içinde sunmaya davet eder. Genel Sekreter bu
suretle aday gösterilen kişilerin isimlerini alfabetik sıraya koyup, yanlarına kendilerini aday
gösteren Taraf Devletin adını da belirterek bir liste hazırlar ve bu listeyi Taraf Devletlere
gönderir.
4. Komite üyelerinin seçimi, Genel Sekreter tarafından Birleşmiş Milletler Merkezine çağrılan
Taraf Devletlerin yapacakları toplantıda gerçekleştirilir. Taraf Devletlerin üçte ikisinin
katılmasıyla yetersayının oluşacağı toplantıda, en fazla oyu alan adaylar ile toplantıda bulunup oy
kullanan Taraf Devletlerin temsilcilerinin salt çoğunluğunun oyunu alan adaylar, Komiteye üye
seçilmiş olur.
5. Komite üyeleri dört yıllık bir süre için seçilirler. Ancak, yapılan ilk seçimlerde Komiteye üye
seçilen dokuz üyenin görev süresi iki yıl sonra sona erer; bu dokuz üyenin adları ilk seçimin
yapılmasından hemen sonra, Komite Başkanı tarafından kura ile belirlenir.
6. Otuz beşinci onay veya katılmadan sonra Komiteye seçilecek beş ilave üyenin seçimi, bu
maddenin 2, 3 ve 4. fıkralarına göre yapılır. Bu suretle seçilen ilave üyelerden iki tanesinin görev
süresi iki yıl sonra sona erer; bu iki üyenin adları Komite Başkanı tarafından kura ile belirlenir.
7. Arızi sebeplerle boşalan üyeliklerin doldurulması için, Komite üyeliği sona eren uzmanın
vatandaşı olan Taraf Devlet kendi vatandaşları arasından başka bir uzman atar; bu atama
Komitenin onayına tabidir.
8. Komite üyelerine Genel Kurulun onayıyla, Komitedeki görevin önemini dikkate alarak Genel
Kurulun belirleyeceği miktarda ve şartlarda Birleşmiş Milletler bütçesinden bir ücret ödenir.
9. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Komitenin bu Sözleşmeye göre görevlerini etkili bir
biçimde yerine getirmesini sağlamak için gerekli personeli ve imkanları sağlar.
18. Madde
Devlet raporları
1. Taraf Devletler, Komite tarafından incelenmek üzere Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine, bu
Sözleşme hükümlerine etkililik kazandırmak için aldıkları yasal, yargısal, idari ve diğer tedbirleri
ve konuda kaydedilen gelişmeleri içeren bir rapor sunmayı taahhüt eder. Bu raporlar:
a) Ilgili Devlet bakımından Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden sonra bir yıl içinde;
b) Bundan sonra en azından her dört yılda bir ve Komite talep ettiği zamanlarda verilir.
2. Raporlarda bu Sözleşmeden doğan yükümlülüklerin yerine getirilme derecesini etkileyen
faktörler ve güçlükler de belirtilebilir.
19. Madde
Komitenin Içtüzüğü
1. Komite kendi içtüzüğünü kendisi yapar.
2. Komitede çalışacak görevlileri Komite iki yıllık bir süre için seçer.
20. Madde
Komite toplantıları
1. Komite, bu Sözleşmenin 18. maddesi uyarınca sunulan raporları incelemek üzere normal
olarak yılda bir kere ve iki haftayı aşmayacak bir süre için toplanır.
2. Komite toplantıları normal olarak Birleşmiş Milletler Merkezinde veya Komite tarafından
uygun görülen başka bir yerde yapılır.
21. Madde
Yıllık rapor
1. Komite faaliyetleri hakkında Ekonomik ve Sosyal Konsey vasıtasıyla Birleşmiş Milletler
Genel Kuruluna yıllık bir rapor sunar ve Taraf Devletlerden aldığı raporların ve bilgilerin
incelenmesine dayanarak önerilerde ve genel nitelikte tavsiyelerde bulunabilir. Komite raporunda
bu öneriler ve genel nitelikteki tavsiyeler ile birlikte Taraf Devletlerin yorumlarına da yer verilir.
2. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Komitenin raporunu bilgi edinmesi amacıyla Kadının
Statüsü hakkındaki Komisyona gönderir.
22. Madde
Uzman kuruluşlarıntemsili
Uzman kuruluşlar, bu Sözleşmenin kendi faaliyet alanlarına giren hükümlerinin uygulanması
hakkında inceleme yapılırken temsil edilme hakkına sahiptir. Komite, uzman kuruluşları bu
Sözleşmenin kendi faaliyet alanlarına giren hükümlerinin uygulanması hakkında rapor sunmaya
davet edebilir.
VI.BÖLÜM
23.Madde
Yorumlama prensipleri
Bu Sözleşmenin hiç bir hükmü, erkekler ile kadınlar arasında eşitliğin sağlanması bakımından
daha yararlı olabilecek aşağıdaki hükümleri etkilemez:
a) Bir Taraf Devletin mevzuatında bulunan hükümleri, veya
b) Bu Devlet bakımından yürürlükte bulunan başka uluslararası Sözleşme, antlaşma veya
antlaşma hükümlerini.
24. Madde
Iç hukukta gerekli tedbirleri alma taahhüdü
Taraf Devletler ulusal düzeyde, bu Sözleşmede tanınan hakların tam olarak gerçekleştirilmesini
amaçlayan gerekli her türlü tedbiri almayı taahhüt eder.
25. Madde
Imza, onay ve katılma
1. Bu Sözleşme bütün Devletlerin imzasına açıktır.
2. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri bu Sözleşmenin depozitörü olarak görevlendirilmiştir.
3. Bu Sözleşme onaya tabidir. Onay belgeleri Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğine tevdi
edilir.
4. Bu Sözleşme bütün Devletlerin katılmasına açıktır. katılma, Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterliğine katılma belgesinin tevdi edilmesinden itibaren yürürlük kazanır.
26. Madde
Sözleşmenin gözden geçirilmesi
1. Bu Sözleşmenin değiştirilmesine dair talepler, her hangi bir zamanda her hangi bir Taraf
Devlet tarafından Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine hitaben yazılı bir bildirim vasıtasıyla
yapılabilir.
2. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, böyle bir talep karşısında yapılacak işlemler konusunda
karar verir.
27. Madde
Yürürlüğe girme
1. Bu Sözleşme yirminci onay veya katılma belgesinin Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine
tevdi edilme tarihinden itibaren otuz gün sonra yürürlüğe girer.
2. Yirminci onay veya katılma belgesinin tevdi edilmesinden sonra bu Sözleşmeyi onaylayan
veya katılan her bir Devlet bakımından bu Sözleşme, kendi onay ve katılma belgelerini tevdi
etmelerinden itibaren otuz gün sonra yürürlülüğe girer.
28. Madde
Çekinceler
1. Onaya ve katılma sırasında Devletler tarafından yapılan çekincelerin metni Birleşmiş Milletler
Genel Sekreteri tarafından alınır ve diğer bütün Devletlere gönderilir.
2. Bu Sözleşmenin konusuna ve amacıyla bağdaşmayan bir çekince kabul edilmez.
3. Yapılmış olan çekinceler her zaman Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine hitaben yapılacak
bir bildirimle geri alınabilir; Genel Sekreter bu bildirimden diğer bütün Devletleri haberdar eder.
Bu tür bir bildirim alındığı tarihte yürürlüğe girer.
29. Madde
Sözleşmenin yorumu ile ilgili uyuşmazlıklar
1. Bu Sözleşmenin yorumlanması veya uygulanması ile ilgili olarak iki veya daha fazla Taraf
Devlet arasında çıkan bir uyuşmazlık, bu Devletlerden birinin talebi üzerine hakem önüne
götürülür. Hakem önüne götürme talebinden itibaren altı ay içinde taraflar hakemliğin kuruluşu
üzerinde anlaşamazlarsa, bu taraflardan her hangi biri bu uyuşmazlığı uluslararası Adalet Divanı
Statüsü'ne uygun olarak, uluslararası Adalet Divanı'nın önüne götürülebilir.
2. Taraf Devletlerden her biri bu Sözleşmenin imzalanması veya daha sonra onaylanması veya
katılması sırasında, bu Maddenin birinci fıkrasıyla bağlı olmadığını beyan edebilir. Bu tür bir
çekince koyan Taraf Devlet karşısında diğer Taraf Devletlerde yukarıdaki fıkra ile bağlı olmazlar.
3. Yukarıdaki ikinci fıkraya uygun olarak bir çekince koymuş olan bir Taraf Devlet, Birleşmiş
Milletler Genel Sekreterine bir bildirim göndererek bu çekincesini her zaman geri alabilir.
30. Madde
Orijinal metin
Arapça, Çince, Ingilizce, Fransızca, Rusça ve Ispanyolca metinleri eşit ölçüde geçerli olan bu
Sözleşme Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğinde saklanır.
Aşağıda imzası bulunan yetkili temsilciler, bu Sözleşmeyi imzalamışlardır.
KADINLARA KARŞI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESI SÖZLEŞMESI
EK İHTIYARI PROTOKOL
İşbu Protokol'e Taraf Devletler,
Birleşmiş Milletler Şartı Andlaşması'nın temel insan haklarına, insanlık onuru ve insan değeri ile
erkeklerin ve kadınların haklar bakımından eşitliğine olan inancını yeniden teyit ettiğini
kaydederek,
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin bütün insanların onur ve hakları bakımından özgür ve eşit
doğduklarını ve herkesin bu Bildirge'de yer alan tüm hak ve özgürlüklere, cinsiyete dayalı ayrım
dahil olmak üzere, hiçbir ayrıma tabi tutulmaksızın sahip olduğunu ilan ettiğini kaydederek,
Uluslararası İnsan Hakları Sözleşmeleri ve insan haklarına ilişkin diğer uluslararası belgelerin
cinsiyete dayalı ayrımcılığı yasakladığını hatırlayarak,
Taraf Devletlerin kadınlara karşı ayrımcılığın her biçimini kınadıkları ve uygun olan tüm yollarla
ve gecikmeksizin kadınlara karşı ayrımcılığın önlenmesi politikası izlemeyi kabul ettikleri
Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi'ni ("Sözleşme") de anımsayarak,
Kadınların tüm insan haklarından ve temel özgürlüklerden tam ve eşit olarak yararlanmaları ve
bu hak ve özgürlüklerin ihlalini önlemek için etkili önlemler alınması yolundaki kararlılıklarını
yeniden teyit ederek, aşağıdaki hususlar üzerinde mutabık kalmışlardır.
Madde 1
İşbu Protokol'e Taraf bir Devlet ("Taraf Devlet") Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi
Komitesi'nin ("Komite") 2. maddeye göre yapılacak başvuruları kabul ve inceleme yetkisini tanır.
Madde 2
Başvurular, Taraf Devletin yargılama yetkisi altında bulunan bireyler veya bireylerden oluşan
gruplar tarafından ya da onlar adına, Sözleşme'de yer alan haklardan herhangi birinin Taraf
Devlet tarafından ihlali sonucu mağdur kalındığı iddiası ile yapılabilir. Bireyler veya bireylerden
oluşan gruplar adına başvuru yapılan hallerde başvuruyu yapan, onların rızası olmadan harekete
geçmesinin haklı nedenlerini ortaya koymadıkça, başvuru, ilgililerin rızasıyla yapılacaktır.
Madde 3
Başvurular yazılı olarak ve başvuranın kimliği meçhul kalmayacak biçimde yapılacaktır. Başvuru
Sözleşme'ye taraf olup da işbu Protokol'e taraf olmayan bir devleti ilgilendirdiği takdirde, Komite
tarafından kabul edilmeyecektir.
Madde 4
1) Komite, iç hukuk yollarının işletilmesinin makul olmayan şekilde uzadığı veya etkili sonuç
verme ihtimalinin zayıf olduğu durumlar dışında, mevcut tüm iç hukuk yollarının tüketildiği
hususunu açıklığa kavuşturmadıkça, yapılan bir başvuruyu değerlendirmeyecektir.
2) Komite aşağıdaki hallerde başvurunun kabul edilemez olduğunu bildirecektir:
a. Aynı başvurunun, daha önce Komite tarafından veya başka bir uluslararası soruşturma veya
çözüm çerçevesinde incelenmiş veya incelenmekte olması;
b. Başvurunun Sözleşme hükümlerine aykırı olması;
c. Başvurunun açıkça temelsiz veya yeterli dayanaktan yoksun olması;
d. Başvuruda bulunma hakkının kötüye kullanılması;
e. Bu Protokol'ün ilgili Taraf Devlet açısından ' yürürlüğe giriş tarihinden sonra da devam eden
olgular hariç, başvuru konusu olan olguların Protokol'ün ilgili Taraf Devlet açısından yürürlüğe
girmesinden önce gerçekleştirilmiş olması;
Madde 5
1) Başvurunun alınmasından sonraki herhangi bir zamanda ve esasa ilişkin bir karar verilmeden
önce Komite, iddiaya konu olan ihlalin mağdur ya da mağdurlarını görmesi muhtemel telafisi
imkansız zararları önlemek için gerekli olabilecek geçici önlemleri almayı acilen
değerlendirmesini Taraf Devletten talep edebilecektir.
2) Bu maddenin 1. fıkrasındaki takdir yetkisinin Komite tarafından kullanılması başvurunun
kabul edilebilirliğine ya da esasına ilişkin karar verildiği anlamına gelmeyecektir.
Madde 6
1) Başvurunun ilgili Taraf Devlete atıf yapılmaksızın Komite tarafından kabul edilemez
bulunması hali dışında ve birey ya da bireylerin kimliklerinin söz konusu Taraf Devlete
açıklanmasına rıza göstermeleri koşuluyla, Komite işbu Protokol çerçevesinde kendisine yapılmış
her başvuruyu ilgili Taraf Devletin dikkatine gizli olarak sunacaktır.
2) Taraf Devlet kendisine tebliğ edilen başvuru hakkında aydınlatıcı açıklamaları veya beyanları
ve varsa, almış olduğu düzeltici önlemleri altı ay içinde yazılı olarak Komite'ye bildirecektir.
Madde 7
1) Komite, işbu Protokol çerçevesinde yapılan ' başvuruları, konuya ilişkin bilgilerin ilgili
taraflara ulaştırılması koşuluyla, ilgili Taraf Devlet tarafından ve bireyler veya bireylerden oluşan
gruplar tarafından veya onlar adına kendisine sunulan tüm bilgiler ışığında inceleyecektir.
2) Komite işbu Protokol uyarınca yapılan , başvuruları incelerken kapalı oturumlar
düzenleyecektir.
3) Başvurunun incelenmesinden sonra, Komite başvuruya ilişkin görüşlerini, varsa tavsiyeleri ile
birlikte, ilgili taraflara iletecektir.
4) Taraf Devlet Komite'nin görüşlerini ve varsa tavsiyelerini gereği gibi değerlendirecek ve
Komite'nin görüş ve tavsiyeleri ışığında yapmış olduğu işlemlerle ilgili bilgiler dahil olmak
üzere, Komite'ye altı ay içinde yazılı bir cevap sunacaktır.
5) Komite uygun görürse Taraf Devleti, görüş ve varsa tavsiyeleri üzerine almış olabileceği
önlemler hakkında, Sözleşme'nin 18. maddesi uyarınca Taraf Devletçe hazırlanan müteakip
raporlardaki bilgiler de dahil olmak üzere, ilave bilgi sunmaya davet edebilir.
Madde 8
1) Komite Taraf Devletin Sözleşme'de yer alan hakları ciddi ve sistematik biçimde ihlal ettiği
yönünde güvenilir bir bilgi aldığı takdirde, Taraf Devleti bu bilgiye ilişkin incelemede işbirliği
yapmaya ve bu amaçla bu bilgi ile ilgili gözlemlerini sunmaya davet edecektir.
2) Komite, ilgili Taraf Devletçe sunulabilecek her türlü gözlemi ve ekinde bulunan diğer
güvenilir bilgileri göz önüne alarak, üyelerinden birini ya da birden fazlasını araştırma yapmakla
ve sonuçlarını kendisine acilen bildirmekle görevlendirebilir. Araştırma, gerekli ise ve Taraf
Devletin rızası varsa, Taraf Devletin ülkesine bir ziyareti de içerebilir.
3) Bu tür bir araştırmanın bulgularının incelendikten sonra Komite, bu bulguları her türlü görüş
ve tavsiyeleri ile birlikte ilgili Taraf Devlete iletecektir.
4) İlgili Taraf Devlet, Komite tarafından iletilen bulguların, yorumların ve tavsiyelerin
alınmasından itibaren altı ay içinde kendi gözlemlerini Komite'ye sunacaktır.
5) Bu tür bir araştırma gizlilik içinde yürütülecek ve işlemlerin her aşamasında Taraf Devletin
işbirliği aranacaktır.
Madde 9
1) Komite, ilgili Taraf Devleti işbu Protokol'ün 8. maddesi uyarınca yürütülen araştırma üzerine
almış olduğu önlemlerin ayrıntılarını Sözleşme'nin18. maddesi çerçevesinde hazırladığı rapora
eklemeye davet edebilir.
2) Komite gerektiğinde, 8. maddenin 4. fıkrasında bahsedilen altı aylık sürenin bitiminde, ilgili
Taraf Devleti böyle bir araştırma üzerine aldığı önlemler hakkında bilgi vermeye davet edebilir.
Madde 10
1) Her Taraf Devlet işbu Protokol'ün imzalanması veya onaylanması ya da Protokol'e katılma
aşamalarında Komite'nin 8. ve 9. maddelerde düzenlenen yetkisini tanımadığını beyan edebilir.
2) İşbu maddenin 1. fıkrası uyarınca beyanda bulunmuş olan herhangi bir Taraf Devlet bu
beyanını Genel Sekreter'e bildirimde bulunmak suretiyle her zaman geri çekebilir.
Madde 11
Bir Taraf Devlet, yetkisi altında bulunan bireylerin işbu Protokol uyarınca yaptıkları
'başvurulardan ötürü kötü muameleye veya yıldırmaya maruz kalmamalarını sağlamak için '
uygun olan tüm önlemleri alacaktır.
Madde 12
Komite, işbu Protokol uyarınca gerçekleştirdiği faaliyetlerin bir özetini Sözleşme'nin 21. maddesi
çerçevesinde hazırlayacağı yıllık rapora ekleyecektir.
Madde 13
Her Taraf Devlet Sözleşme'nin ve işbu Protokol'ün geniş biçimde bilinmesini ve tanınmasını
sağlamayı ve Komite'nin özellikle o Taraf Devleti ilgilendiren konularda oluşturduğu görüş ve
tavsiyeleri hakkındaki bilgilere erişimi kolaylaştırmayı taahhüt eder.
Madde 14
Komite, işbu Protokol ile kendisine verilen işlevleri yerine getirirken izleyeceği usul kurallarını
kendisi geliştirecektir.
Madde 15
1) İşbu Protokol Sözleşme'yi imzalamış, onaylamış veya Sözleşme'ye katılmış bulunan herhangi
bir Devletin imzasına açıktır.
2) İşbu Protokol Sözleşme'yi onaylamış veya Sözleşme'ye katılmış bulunan herhangi bir Devletin
onayına tabidir. Onay belgeleri Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nce saklanacaktır.
3) İşbu Protokol Sözleşme'yi onaylamış veya Sözleşme'ye katılmış herhangi bir Devletin
katılımına açıktır.
4) Katılım, katılma belgesinin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne verilmesiyle yürürlüğe
girecektir.
Madde 16
1) İşbu Protokol onaylama veya katılıma ilişkin onuncu belgenin Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterine verildiği tarihten üç ay sonra yürürlüğe girecektir.
2) Yürürlüğe girmesinden sonra işbu Protokol'ü onaylayan veya katılan her bir Devlet için, işbu
Protokol, söz konusu Devletin onay veya katılım belgesinin veriliş tarihinden üç ay sonra
yürürlüğe girecektir.
Madde 17
İşbu Protokol'e çekince konulamayacaktır.
Madde 18
1) Herhangi bir Taraf Devlet işbu Protokol'e değişiklik ve bunu Birleşmiş Milletler Genel
Sekreteri'ne iletebilir. Bunun üzerine Genel Sekreter, değişiklik önerilerini bu Protokole taraf
diğer Devletlere ileterek bu önerilerin incelenmesini ve oylanması amacıyla bir konferans
düzenlenmesini destekleyip desteklemediklerini bildirmelerini talep eder. Taraf Devletlerden en
az üçte birinin böyle bir konferansı uygun görmeleri halinde, Genel Sekreter Birleşmiş Milletler
himayesinde bir konferans toplayacaktır. Konferansa katılan ve oylamada hazır bulunan Taraf
Devletlerin oy çokluğuyla kabul edilen herhangi bir değişiklik, Birleşmiş Milletler Genel
Kurulu'nun onayına sunulacaktır.
2) Değişiklikler, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından onaylandıktan ve işbu Protokol'e
Taraf Devletlerin üçte ikisi tarafından kendi anayasal usullerine uygun olarak kabul edildikten
sonra yürürlüğe girer.
3) Protokol'de yapılan değişiklikler yürür girdiğinde, onları kabul eden Taraf Devle bağlar, diğer
Taraf Devletler işbu Protokol değişiklikten önceki hükümleriyle ve daha iyi kabul ettikleri
değişikliklerle bağlı kalmaya de ederler.
Madde 19
1) Herhangi bir Taraf Devlet Birleşmiş Milli Genel Sekreteri'ne yapacağı yazılı bir bildiri işbu
Protokol'den her zaman çekilebilir. Çekil bildirimin Genel Sekreter tarafından alınması altı ay
sonra yürürlüğe girecektir.
2) Çekilme, yürürlüğe girmesinden önce madde çerçevesinde yapılmış başvurulara vı madde
uyarınca başlatılmış herhangi araştırmaya işbu Protokolün hükümler uygulanmasının devamına
halel getirmeyecektir.
Madde 20
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri aşağıdaki hususlarda tüm devletleri bilgilendirecektir.
a. Protokol uyarınca gerçekleştirilen imzalar, onaylar ve katılmalar,
b. İşbu Protokol'ün ve 18. madde uyarınca yapılan herhangi bir değişikliğin yürürlüğe girme
tarihi,
c. 19. madde uyarınca yapılan herhangi bir çekilme işlemi,
Madde 21
1) İşbu Protokol'ün eşit derece geçerli olan Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça ve
İspanyolca metinleri Birleşmiş Milletler arşivlerinde saklanacaktır.
2) Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri işbu Protokol'ün onaylı örneklerini Sözleşme'nin 25.
maddesinde bahsedilen tüm Devletlere iletecektir.
VI.BÖLÜM
23.Madde
Yorumlama prensipleri
Bu Sözleşmenin hiç bir hükmü, erkekler ile kadınlar arasında eşitliğin sağlanması bakımından
daha yararlı olabilecek aşağıdaki hükümleri etkilemez:
a) Bir Taraf Devletin mevzuatında bulunan hükümleri, veya
b) Bu Devlet bakımından yürürlükte bulunan başka uluslararası Sözleşme, antlaşma veya
antlaşma hükümlerini.
24. Madde
İç hukukta gerekli tedbirleri alma taahhüdü
Taraf Devletler ulusal düzeyde, bu Sözleşmede tanınan hakların tam olarak
gerçekleştirilmesini amaçlayan gerekli her türlü tedbiri almayı taahhüt eder.
25. Madde
İmza, onay ve katılma
1. Bu Sözleşme bütün Devletlerin imzasına açıktır.
2. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri bu Sözleşmenin depozitörü olarak görevlendirilmiştir.
3. Bu Sözleşme onaya tabidir. Onay belgeleri Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğine tevdi
edilir.
4. Bu Sözleşme bütün Devletlerin katılmasına açıktır. katılma, Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterliğine katılma belgesinin tevdi edilmesinden itibaren yürürlük kazanır.
26. Madde
Sözleşmenin gözden geçirilmesi
1. Bu Sözleşmenin değiştirilmesine dair talepler, her hangi bir zamanda her hangi bir Taraf
Devlet tarafından Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine hitaben yazılı bir bildirim vasıtasıyla
yapılabilir.
2. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, böyle bir talep karşısında yapılacak işlemler konusunda
karar verir.
27. Madde
Yürürlüğe girme
1. Bu Sözleşme yirminci onay veya katılma belgesinin Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine
tevdi edilme tarihinden itibaren otuz gün sonra yürürlüğe girer.
2. Yirminci onay veya katılma belgesinin tevdi edilmesinden sonra bu Sözleşmeyi onaylayan
veya katılan her bir Devlet bakımından bu Sözleşme, kendi onay ve katılma belgelerini tevdi
etmelerinden itibaren otuz gün sonra yürürlülüğe girer.
28. Madde
Çekinceler
1. Onaya ve katılma sırasında Devletler tarafından yapılan çekincelerin metni Birleşmiş
Miletler Genel Sekreteri tarafından alınır ve diğer bütün Devletlere gönderilir.
2. Bu Sözleşmenin konusuna ve amacıyla bağdaşmayan bir çekince kabul edilmez.
3. Yapılmış olan çekinceler her zaman Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine hitaben yapılacak
bir bildirimle geri alınabilir; Genel Sekreter bu bildirimden diğer bütün Devletleri haberdar
eder. Bu tür bir bildirim alındığı tarihte yürürlüğe girer.
29. Madde
Sözleşmenin yorumu ile ilgili uyuşmazlıklar
1. Bu Sözleşmenin yorumlanması veya uygulanması ile ilgili olarak iki veya daha fazla Taraf
Devletarasında çıkan bir uyuşmazlık, bu Devletlerden birinin talebi üzerine hakem önüne
götürülür. Hakem önünen götürme talebinden itibaren altı ay içinde taraflar hakemliğin
kuruluşu üzerinde anlaşamazlarsa, bu taraflardan her hangi biri bu uyuşmazlığı uluslararası
Adalet Divanı Statüsü'ne uygun olarak, uluslar arası Adalet Divanı'nın önüne götürülebilir.
2. Taraf Devletlerden her biri bu Sözleşmenin imzalanması veya daha sonra onaylanması
veya katılması sırasında, bu Maddenin birinci fıkrasıyla bağlı olmadığını beyan edebilir. Bu tür
bir çekince koyan Taraf Devlet karşısında diğer Taraf Devletlerde yukarıdaki fıkra ile bağlı
olmazlar.
3. Yukarıdaki ikinci fıkraya uygun olarak bir çekince koymuş olan bir Taraf Devlet, Birleşmiş
Milletler Genel Sekreterine bir bildirim göndererek bu çekincesini her zaman geri alabilir.
30. Madde
Orijinal metin
Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça ve İspanyolca metinleri eşit ölçüde geçerli olan
bu Sözleşme Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğinde saklanır.